Kayıtlı değilsiniz. Buraya tıklayarak ücretsiz kayıt olabilirsiniz.
Giris
Hala hesabınız yok mu? Hemen açabilirsiniz. Kayıtlı bir kullanıcı olarak tema yönetici, yorum ayarları ve isminizle yorum gönderme gibi avantajlara sahip olacaksınız.
Kayıt: May 05, 2004 Mesajlar: 2535 Nerden: İstanbul
Tarih: Çrş Oca 18, 2006 8:35 pm Mesaj konusu:
arcangle demiş ki:
Civilengine,
Eğer üniversite 1. sınıf düzeyinde fizik ve matematik bilgin varsa olayın mekanizmasını ve motorun neden gidonun ittiğin yöne yattığını açıklayabilirim.
Arcangle, heralde bunu civilengine nin özeline yollayacaktın kazara hepimizin okuyacağı şekilde yazdın..
Yeni arkadaşlara tavsiyem yukarda DD tarafından verilen linklere üşenmeyip bir bakmalarıdır. Diğer yandan ingilizcesi olanların yapacağı ilk şey google a girip "countersteering" yazmak olsun . Ortalama zekada herkesin anlayacağı şekilde anlatımlar bol bol var. _________________ Ümit Yayla
İstanbul
Kayıt: Non 0, 0000 Mesajlar: 3352 Nerden: New York
Tarih: Çrş Oca 18, 2006 8:54 pm Mesaj konusu:
arcangle demiş ki:
Civilengine,
Eğer üniversite 1. sınıf düzeyinde fizik ve matematik bilgin varsa olayın mekanizmasını ve motorun neden gidonun ittiğin yöne yattığını açıklayabilirim.
Kayıt: Sep 21, 2005 Mesajlar: 256 Nerden: istanbul
Tarih: Çrş Oca 18, 2006 9:54 pm Mesaj konusu:
hakikaten, o seviyede mat. ve fizik bilgisi olan katılımcılar illa vardır zaten, nasıl yorumlayacağını merak ettim ben de . _________________ Hayat dikkat ister.
arkadaslar ben basitce birkac sekil uzerinde anlatmak istiyorum ancak yazdıklarım eksik olabilir, simdiden ozur dilerim.
resim 1'de surucu ve motosikletin yaklasık agırlık merkezlerini gostermekte.
-resim 2 de ise kontra teknigi uygulanırken oluşan kuvvetler gosterilmektedir. surucu sag elcigi hafifce iterek vucudunun ve motosikletin agırlık merkezini farkında olmadan sağ tarafa çok az kaydırıyor. Resimden anlasılacagı gibi ağırlık merkezlerinin sag yonde kayması ağırlıklarının iki kuvvet bileşeni ortaya cıkıyor. bunlardan y ekseni uzerinde olanlar motosikleti yola bastırarak tutunmasını sağlarken, x yonundeki kucuk bilesen ise motosikleti sağ içe dogru kendi dogrultusunda cekmeye calısıyor. Boylece motosiklet agırlık merkezinin resimde x ekseni boyunca oluşan kuvvetin dogrultusunun yolu kestigi nokta merkez olacak sekilde dairesel bir hareket yapmaya baslıyor. yani Turkçe'si virajı dönmeye başlıyor. Viraj ne kadar genişse motoru o kadar az yatırmanız yani agırlık merkezini o oranda daha az kaydırmanız gerekmetedir. bu arada dairesel hareket yapmaya basladıgınız zaman virajın içine sürekli kayıp düşmenizi engelleyecek merkezkaç kuvveti ise Wx kuvvetinin tam tersi doğrultusunda oluşarak sizi dengede tutuyor.
-resim 3'de düz yolda surus esnasında agırlık merkezlerinin yerini gostermekte. motosikletin ve surucunun agırlık merkezleri y ekseninde ust uste dustugu icin motosiklet uzerinde hareket duzlemi dışında herhangi bir kuvvet oluşmamakta ve motosiklet dengeli bir sekilde duz yolda hareket etmektedir.
dusuk hızlarda bu teknigi uyguluyamayısımızın sebebi ise motosikletin virajın icine dusmesini engelleyen, viraj dısına dogru olusan merkezkac kuvvetinin yeteri büyüklükte oluşmayışıdır.(merkezkac kuvveti hızın karesiyle orantılı oldugu icin hızdaki degisim bu kuvveti geometrik olarak artırır yada azaltır.)
kontra teknigini bilmeyen arkadaslar da aslında bu teknigi uyguluyor. virajlarda farkında olmadan donecekleri yondeki elcigi hafifce iterek agırlık merkezlerini o yone dogru kaydırarak motoru yatırıyorlar.....
motosiklet yattıktan sonra ise yine lastiklerin de goz ardı edilemeytecek bir etkisi oluyor. yana yatmıs bir motosikletin lastiklerinin yanakları yol ile temas etmeye baslıyor. lastiklerin yanaklarındaki capları dogal olarak daha kucuk. yani lastik yana yattıgında mesela cocukken belimizde cevirdigimiz halkaları hatırlayalım. onları elimizle iterek yolda cevirdigimizde bir yone donmesini istiyorsak o yone dogru biraz yatırırdık ve halka da hemen donmeye baslardı. yani yana yatmıs lastigin yanaklarının capı lastigin dik durustaki normal capına gore biraz daha dusuktur. bu da suna sebep olur: lastigin asfalta degen en ic ceperi daha az yol alırken asfalta degen en dıs ceperi daha uzun yol alır. boylece motor lastigin az yol aldıgı ceperi yonunde donmeye calısır. basit bir ornek verirsek : bir dondurma kulahını masanın uzerine yan olarak koyup itmeye calısalım (dondurerek). kulahın sivri ucu etrafında dondugunu gorecegiz. iste motosikleti yatırdıgımızda da lastiklerimiz bir cesit kulah seklini almakta ( gozle fark edemeyecegimiz kadar az bir koniklik olur.) ve lastigin ic yanagı etrafında donmeye calısır.
biraz karısık gibi duruyor ancak aslında cok basit. viraja girmeden hızımızı dogru ayarlamalıyız. viraj icerisinde de gazı dogru kontrol ederek bizi dengede tutan kuvvetleri bozmamalıyız. (agırlık-merkezkac)
Not: resimleri yerlestirmeme yardımcı olan Canberk arkadasa tesekkurler.
ellerine sağlık dönme hareketi boyunca oluşan olayları ve kuvvet dengelerini açıklamışsın.
Ama "countersteering" yani dönme hareketinin başlatan mekanizma ağırlık kayması değil tamamen açısal momentum korunumu ile ilgili.
Viraja giren yarışçıların ön tekerleklerinin fotorafları var. Bunları incelersen aslında gidonun önce dönmenin tam ters istikametine doğru döndüğünü görürsün.
Olayın açıklamasına gelince bunları detaylı olarak çizmek ve matematiksel bağlantıları göstermek çok daha açıklayıcı olurdu ancak vaktim olmadığı için kısaca şöyle özetleyebilirim:
Dönen bir kütlenin düzlemi değiştirilmeye kalkılırsa açısal momentumun korunumuna göre buna karşı koyacak bir kuvvet oluşturur. Bu etkiyi tersinden düşünürsek gidona kuvvet uygulayıp ön tekeri sağa dönmeye zorlayabiliriz. Ancak kuvveti kısa bir süre uyguladığımızda dönme düzlemini değiştirerek sisteme gidiş yönünde yeni bir açısal momen getiririz. Moment korunumu, bu değişimi dengelemek için motosikleti gidiş ekseni etrafında sağ el kuralına göre saat yönü tersinde çevirmeye çalışır. Bu saat yönü tersinde çevrilme hareketi motosikletin sola yatmasına anlamına gelir ki dönme hareketi artık başlayabilir(gidonu sola dönmeye zorlamak ta aynı mantıkla motorun sağa yatmasına sebep olur) . Motosikleti daha fazla yatırmak için tek yapmamız gereken şey gidonu daha fazla itip açısal momentum dengesini bozmak ve motosikleti daha fazla yatmaya zorlamaktır.
Bunlar benim temel fizik kavramları ve matematik bilgisi ile olaya getirdiğim açıklama. Eğer eksikleri yada yanlışları varsa tartışmaya açığım. _________________ Yaşar Barış Yetkil
A Rh(-)
XT660X: 6000km
FZ6 FAZER: 20000km, CBF 250: 6000km
Bisiklet: En az 10000km
Kayıt: Aug 08, 2003 Mesajlar: 449 Nerden: İstanbul
Tarih: Prş Oca 19, 2006 3:58 pm Mesaj konusu:
ecseyhan demiş ki:
arkadaslar ben basitce birkac sekil uzerinde anlatmak istiyorum ancak yazdıklarım eksik olabilir, simdiden ozur dilerim.
resim 1'de surucu ve motosikletin yaklasık agırlık merkezlerini gostermekte.
-resim 2 de ise kontra teknigi uygulanırken oluşan kuvvetler gosterilmektedir. surucu sag elcigi hafifce iterek vucudunun ve motosikletin agırlık merkezini farkında olmadan sağ tarafa çok az kaydırıyor. Resimden anlasılacagı gibi ağırlık merkezlerinin sag yonde kayması ağırlıklarının iki kuvvet bileşeni ortaya cıkıyor. bunlardan y ekseni uzerinde olanlar motosikleti yola bastırarak tutunmasını sağlarken, x yonundeki kucuk bilesen ise motosikleti sağ içe dogru kendi dogrultusunda cekmeye calısıyor. Boylece motosiklet agırlık merkezinin resimde x ekseni boyunca oluşan kuvvetin dogrultusunun yolu kestigi nokta merkez olacak sekilde dairesel bir hareket yapmaya baslıyor. yani Turkçe'si virajı dönmeye başlıyor. Viraj ne kadar genişse motoru o kadar az yatırmanız yani agırlık merkezini o oranda daha az kaydırmanız gerekmetedir. bu arada dairesel hareket yapmaya basladıgınız zaman virajın içine sürekli kayıp düşmenizi engelleyecek merkezkaç kuvveti ise Wx kuvvetinin tam tersi doğrultusunda oluşarak sizi dengede tutuyor.
-resim 3'de düz yolda surus esnasında agırlık merkezlerinin yerini gostermekte. motosikletin ve surucunun agırlık merkezleri y ekseninde ust uste dustugu icin motosiklet uzerinde hareket duzlemi dışında herhangi bir kuvvet oluşmamakta ve motosiklet dengeli bir sekilde duz yolda hareket etmektedir.
dusuk hızlarda bu teknigi uyguluyamayısımızın sebebi ise motosikletin virajın icine dusmesini engelleyen, viraj dısına dogru olusan merkezkac kuvvetinin yeteri büyüklükte oluşmayışıdır.(merkezkac kuvveti hızın karesiyle orantılı oldugu icin hızdaki degisim bu kuvveti geometrik olarak artırır yada azaltır.)
.
Malesef kontra ile uzaktan yakından ilgisi yok.
DD nin verdiği örnekteki gibi dururken bile hissedebilirsin.
Örneğin, Sağ elciği ittirdiğinde hafifçe sola dönmek isteyen ön teker, lastiğin oval özelliğinden dolayı sağ yanağının üstüne yatar. Burdada dönme, yatma, kontra adı herneyse gerçekleşir.
En basit ve ilk okul düzeyi abnlatımı bu. Ağırlıkla vs uzaktan yakından ilgisi yok. İleri derece anlatımlar için Ulu bilge manitu Google a baş vurun. _________________ "Hummerly, bupperly, zipperly, dupperly, hummerly, bupperly, zipperly, bop" -David Lee Roth
Can Yalım
Aprilia Pegaso T&T Raid
İstanbul - Kadıköy
Member of Toprrraaam Raydırs.
Doğal olarak hepimiz motosikletler ve sürüş tekniğiyle ilgili bulabildiğimiz herşeyi okuyoruz, seyrediyoruz, inceliyoruz, vesaire... Pek güzel, pek şahane. Yukarıda vakit ayırıp açıklama yapan herkesi cidden tebrik ederim. Çünkü bu tip bilgi paylaşımı gerçekten son derece yararlı. Ancak bu bilgi alışverişi aynı zamanda motosiklete yeni başlayanlar için de bir o kadar kafa karıştırıcı olabiliyor. Benim iki tekerli araçlarla maceram ilkokulda bisikletten mopede terfimle başladı. Kimse bana hiçbir teknik anlatmadı; çünkü ne anlatacak kimse, ne okuyacak kaynak, ne de internet vardı. Kendi kendime öğrendim ve mopedden sadece bir defa düştüm. Onun da hikayesi ancak ZAZ komedi filmlerine konu olur. Daha sonra büyük hacimli motorlara binmeye başladığımda da, tamamen kişisel tecrübelerime dayanarak meseleyi elimden geldiğince öğrendim. Şimdi elimizde birsürü kaynak var, daha da önemlisi internet gibi kullanışlı bir araç sayesinde birbirleriyle bilgi paylaşan harika insanlar var. Kısacası ortam konuyla ilgili teknik ayrıntıları öğrenmek için son derece uygun.
İşlerin tekniğini, matematiğini, fiziğini ve kimyasını yazılar ve çizimlerden öğrenmek tabii ki şahane; ancak motosiklete binmek aynı zamanda bir his meselesidir. Elciği kuzeye, güneye, doğuya ya da batıya itmekle değil motora atlayıp aleti bu yönlerden birine doğru sürmekle öğrenilir. Rüzgarın makine üzerindeki etkisini kağıda yazamazsınız, tam viraj alırken yolun ortasındaki kamyon stepnesinden nasıl kaçılacağının çizimini yapmak oldukça zordur. Dolayısıyla yazılı çizili anlatımlar insanı ancak bir yere kadar götürebilir ve bazen de gereksiz yere korkutabilir. Motosiklet kullanmak karmaşık veya çok özel bir yetenek gerektiren bir iş değildir. Üstünü başını giyer, kaskını takar, aslanlar gibi yola çıkarsın. Herkesin tecrübeleri kendine özeldir ve her yiğidin yoğurt yemesi de farklıdır. Bu nedenle forumda 'kontra tekniğini kavrayamadım' demek kanaatimce doğru değildir çünkü birşeylerin kavranacağı yer bilgisayar ekranının karşısı değil, motosiklet selesinin üstüdür.
Herkese sevgiler. _________________ Asla koruyucu meleğinin uçabileceğinden hızlı gitme
Selim Öztunç - İstanbul / Fenerbahçe
Yamaha XTZ750 Süper Tencere
532 776 8750 / 0 Rh+
Kayıt: Non 0, 0000 Mesajlar: 3352 Nerden: New York
Tarih: Prş Oca 19, 2006 9:25 pm Mesaj konusu:
Motorbreath demiş ki:
......... Motosiklet kullanmak karmaşık veya çok özel bir yetenek gerektiren bir iş değildir. Üstünü başını giyer, kaskını takar, aslanlar gibi yola çıkarsın. Herkesin tecrübeleri kendine özeldir ve her yiğidin yoğurt yemesi de farklıdır. Bu nedenle forumda 'kontra tekniğini kavrayamadım' demek kanaatimce doğru değildir çünkü birşeylerin kavranacağı yer bilgisayar ekranının karşısı değil, motosiklet selesinin üstüdür.
Herkese sevgiler.
Bilmukabele..
Sana bir yere kadar, kisa bir yere kadar, katliyorum. Ancak kazin ayagi oyle degil maalesef.
Tabii ki sahsen ben de senin gibi yetistim, bisiklet, moped, scooter, enduro vs.. Hepsini de aslanlar gibi kullandigim kanaatindeydim, ta ki ABD ye gelip burada birtakim kurslara katilip aslinda bu isin bazi teknikleri oldugunu ogrenene kadar.
Kontra viraj aliyor olmak oyle bir sey ki, zaten ilk bisiklete bindigimiz gunden beri farkinda olmaksizin kullaniyoruz. 40 senedir motosiklet kullanip adini dahi duymamis olanlar da kullaniyor, ellerini hic gidona dokunmadan viraj alan cambazlar da kullaniyor. Cunku iki tekerlekli tandem araclar baska turlu viraja girmiyor.
Simdi, bu olayin teknige uygulanmasi (gidonu viraj yonune itmek) ile aracin bu hareketi "bir sekilde yapiyor" olmasi arasinda buyuk bir kalite, guvenlik, ve verimlilik (efficiency) farki var.
Boyle bir teknigi bir yerden okuyup denemek yada birisi tarafindan size ogretilmesi imkaniniz yoksa kendi basiniza kesfetmeniz hemen hemen mumkun degildir. Nitekim teknik, motosikletin icadindan 75 yil sonra kesfedilmistir. Dolayisiyla teknigin sagladigi "buyuk bir kalite, guvenlik, ve verimlilik (efficiency) farki" ndan kimsenin mahrum olmasini istemem(meyiz).
[Ayrica bu teknigi bilmeyen biri tarafindan uygulanmasi imkansiz #1 hayat kurtarici "kivirmaca-swerving" tekniginden de kimsenin mahrum kalmasini istemeyiz... (bknz Ripley-1 Yellow Cab-0 basligi) ]
Ve yine dolayisiyla birisi cikar da "ben bu isi anlamadim" derse, anlayanlarin cikip anlatmaya calismasi kadar dogal bir sey de olamaz.
Bu forumda yazilan herseyin motora yeni baslayan biri tarafindan "ya Allah-ya settar" diye ilk gun denenmeye kalkisilmasini gereksiz bir endise olarak goruyor - ya da bundan korkmayi gereksizdir buluyorum. Herkesin kendi muhakeme yetenegi olmali, ve bu forumda yazilan stoppie, wheelie, "ben R1 ile 278 gordum Ruknettin nasil olur da 293 gorur" turunden herseyi ciddiye almasini bekleyemeyiz.
Ayrica ben sahsen MTeorisi ni bir referans olarak daima iftiharla gosteriyorum ve orada motosiklete nasil baslanir A dan Z ye anlattim. Bu foruma ulasabilen okur oraya da ulasir, bu bilgiyi de inceler.
Teori olmadan pratik sadece yanlis ogrenilen seyleri kemiklestirmeye, hatalari mukemmellestirmeye yarar. 8 sene tip okumadan ameliyat yapamazsiniz.
Tabii ki pratik yapilacak, hemde bol bol... Ama teoride bir sey bilmiyorsaniz neyin pratigini yapacaksiniz?
Yukarda da arkadasimiz kendi yaklasiminca olayi anlamaya calisarak cizimler ve teknik aciklamalarla kontranin nasil olupda calistigini izah etmeye ugrasmis. Olmus ya da olmamis ayri bir meseledir.. Ancak forumlar bunun icin var. Burada herseyi didik didik etmenin sadece faydasi var.
tesekkurler arcangle.
acısal mom. korunumu da muhakkak etkili olmalıydı ama tam olarak hatırlayamadıgım icin birsey soyleyemedim ancak senin anlatımından sonra anladım.
Persiladam; lastigin ovalligi motorun yatmasını degil, yattıgı zaman donmesini sağlayan bir unsurdur. racinglerde lastiklerin cok daha oval olmasının sebebi de buna benzer. boylece motor yattıgında lastiklerin yolla temas eden yuzeylerinin daha geniş olması saglanır ki bu da motorun yola daha kuvvetli tutunmasını saglar. yani lastik ovalligi bu motorlar daha kolay yatsın diye yapılmamaktadır. "tamamen sahsi dusuncem kesin degil."
Aman yanlış anlaşılmasın, gereksiz "flamewar" çıkmasın. Ben "teori gerekli değildir" demiyorum, demem de. Nitekim sizinki de dahil bulabildiğim her türlü teori kaynağını okurum. Bunlar kesinlikle faydasız değildir, aksine kişisel tecrübelerimiz neticesinde doğru yaptığımızı düşündüğümüz pekçok yanlışımızı düzeltirler. Ancak ben sizin güzel ve bilgilendirici yazılarınızı okumadan önce de bu tekniklerin bir kısmını zaten uyguluyordum, her motora binen de uyguluyor; çünkü aksi takdirde motosiklet kullanması olası değil. Bırakın motosikleti, bisiklet kullananlar da bu tekniklerin yarısını zaten içgüdüsel olarak uyguluyorlar. Neticede demem o ki; iki tekerin üstüne binmeden kitap okumanın direkt olarak faydası yok. Tabii ki bu kişisel fikrim, herkesinkine de sonsuz saygım var.
Bu arada foruma yeni üye olmuş ve az mesaj atmış olmam sizi yanıltmasın, yaş ve tecrübe olarak pek yeniyetme sayılmam. Pek çok kişinin tersine bir foruma üye olduğum zaman önce eski postları hatmederim, böylece daha önce bahsi geçmiş konuları gündeme getirmekten kendimi korumaya çalışırım. Burada da ilk işim sizin yazılarınızı okumak olmuştu ve linkini verdiğiniz siteyi de iyice hatmetmiştim. Mesajımda meramımı tam olarak anlatamamış olduğum anlaşılıyor, kırıcı olduysam özür dilerim.
Sevgiler. _________________ Asla koruyucu meleğinin uçabileceğinden hızlı gitme
Selim Öztunç - İstanbul / Fenerbahçe
Yamaha XTZ750 Süper Tencere
532 776 8750 / 0 Rh+
Kayıt: Non 0, 0000 Mesajlar: 3352 Nerden: New York
Tarih: Cum Oca 20, 2006 3:50 am Mesaj konusu:
Motorbreath demiş ki:
Aman yanlış anlaşılmasın, gereksiz "flamewar" çıkmasın. .....Sevgiler.
Yine bilmukabele Motorbreath...
Yanlis anlasilma yok(benim acimdan, en azindan), hic bir sekilde "kirici" degilsin, ve senin "yeni yetme" filan gibi bir duzeyde oldugunu vs. de ima etmedim hic bir yerde. Ne olur SEN yanlis anlama. Yazdiklarinda gercek payi oldugunu zaten yazmistim, ve benim de senin yolundan gectigimi, ayni gecmisi paylastigimi belirtmistim.
Burada altini cizdigim tek bir kavram vardir. Onu da
"Teori olmadan pratik sadece yanlis ogrenilen seyleri kemiklestirmeye, hatalari mukemmellestirmeye yarar. 8 sene tip okumadan ameliyat yapamazsiniz.
Tabii ki pratik yapilacak, hemde bol bol... Ama teoride bir sey bilmiyorsaniz neyin pratigini yapacaksiniz? " seklinde ozetleyebiliriz. ben sahsen edindigim kotu aliskanliklardan kurtulmak icin cok caba sarfettim, ve hala da ediyorum. Inan(in) ki cok zor bir ugrasi-mucadele bu. Yeni baslayanlarin bu hataya dusmesini istemiyorum.
Once Teori - Sonra pratik. Dogrusu budur. Su anda internette, kitapcilarda, dergilerde, egitim kuruluslari ve kurslarda bu imkan var. Hele yabanci dil bilen gencler icin bir umman var. Bir nebze benim de payim olduysa ne mutlu... Ama var. Eskiden hic bir sey yoktu. Bin ustune, bu gaz bu debriyaj... haydi saldim cayira mevlam kayira....
Savastigim sey budur. Anlattiklarindan yanlis anlasilabilecegini dusundugum sey ve tepki verdigim sey budur.
Bence yanlisin surada:
Alıntı:
Neticede demem o ki; iki tekerin üstüne binmeden kitap okumanýn direkt olarak faydasý yok. ....
Direkt-endirekt tabiriyle ne anlattigin anlasilmiyor olmakla beraber canini ortaya koydugun bir aktiviteye hic bir sey bilmeden "once bir katıl, sonra bir ara okuyup ogrenirsin" diyorsun. Bu cumleden o mana cikiyor.
Kitap, en azindan benimki, omrunde ilk defa binecek olan tek basina -arkadasi-cevresinde bir bilen in dahi olmadigi birine bacagini nasil motorun ustune atacagindan, risk yonetimine kadar kapsamli sayilacak olcude bilgi veriyor. Sen bunun "direkt" (ne demekse) faydasi olmadigini yaziyorsun. Bunun mantigini anlamami bekleme lutfen.
Alıntı:
tekniklerin yarýsýný zaten içgüdüsel olarak uyguluyorlar
Ben "tamamini" bilincli olarak uygulasinlar, benim cektigim sikintiyi cekmesinler, hayati hatalar yapmasinlar istiyorum. Ayrica burada "icgudu" nun tek faydasi "ölüm korkusu" dur. Motosiklet ogrenmede de sadece zarari vardir, cunku panige sebebiyet olur. Surucu hic olmayacak abuk sabuk seyler yapip icinde bulundugu durumu cok daha icinden cikilmaz duruma sokabilir.
Yaptigin(miz) sey "sartli refleks gelistirmek" olarak ozetlenebilir.
Sanirim gorusum simdi daha belirgin olmustur. Saglicakla kal, konuyu daha anlasılır hale getırdıgın ıcın tesekkurlerımle.
surucu sag elcigi hafifce iterek vucudunun ve motosikletin agırlık merkezini farkında olmadan sağ tarafa çok az kaydırıyor. Resimden anlasılacagı gibi ağırlık merkezlerinin sag yonde kayması ağırlıklarının iki kuvvet bileşeni ortaya cıkıyor. bunlardan y ekseni uzerinde olanlar motosikleti yola bastırarak tutunmasını sağlarken, x yonundeki kucuk bilesen ise motosikleti sağ içe dogru kendi dogrultusunda cekmeye calısıyor. Boylece motosiklet agırlık merkezinin resimde x ekseni boyunca oluşan kuvvetin dogrultusunun yolu kestigi nokta merkez olacak sekilde dairesel bir hareket yapmaya baslıyor. yani Turkçe'si virajı dönmeye başlıyor. Viraj ne kadar genişse motoru o kadar az yatırmanız yani agırlık merkezini o oranda daha az kaydırmanız gerekmetedir. bu arada dairesel hareket yapmaya basladıgınız zaman virajın içine sürekli kayıp düşmenizi engelleyecek merkezkaç kuvveti ise Wx kuvvetinin tam tersi doğrultusunda oluşarak sizi dengede tutuyor.
motosiklet yattýktan sonra ise yine lastiklerin de goz ardý edilemeytecek bir etkisi oluyor. yana yatmýs bir motosikletin lastiklerinin yanaklarý yol ile temas etmeye baslýyor. lastiklerin yanaklarýndaki caplarý dogal olarak daha kucuk. yani lastik yana yattýgýnda mesela cocukken belimizde cevirdigimiz halkalarý hatýrlayalým. onlarý elimizle iterek yolda cevirdigimizde bir yone donmesini istiyorsak o yone dogru biraz yatýrýrdýk ve halka da hemen donmeye baslardý. yani yana yatmýs lastigin yanaklarýnýn capý lastigin dik durustaki normal capýna gore biraz daha dusuktur. bu da suna sebep olur: lastigin asfalta degen en ic ceperi daha az yol alýrken asfalta degen en dýs ceperi daha uzun yol alýr. boylece motor lastigin az yol aldýgý ceperi yonunde donmeye calýsýr. basit bir ornek verirsek : bir dondurma kulahýný masanýn uzerine yan olarak koyup itmeye calýsalým (dondurerek). kulahýn sivri ucu etrafýnda dondugunu gorecegiz. iste motosikleti yatýrdýgýmýzda da lastiklerimiz bir cesit kulah seklini almakta ( gozle fark edemeyecegimiz kadar az bir koniklik olur.) ve lastigin ic yanagý etrafýnda donmeye calýsýr.
Daha önce kısa da olsa tartışmıştık... Bir mühendis arkadaşa danışacaktım ama kaynadı arada. Benim sınırlı fizik bilgim der ki... motosiklet yattıktan sonra yukarıda da bahsi geçen kuvvet etkileri ve özellikle de lastiklerin yapısı sayesinde döner. Dolayısıyla; gidonu ittirmek motosikleti yatırmak içindir. Motosikleti yatırmak da dönmek içindir. 2 aşamalı bir eylemdir dönme eylemi. Lastiklerin yapısı kilit rol oynar, lastik yüzeylerinin oval oluşu motoru döndürür. Bu noktada akla gelen soru şu: Motorun gidon sabitken -bir şekilde- yatırılması durumunda viraj almak mümkün müdür? Bir başka ifadeyle... motorun dönmesi için ön lastiğin motorun dönmekte olduğu yönün tersi istimate doğru çevrili olması şart mıdır yoksa bu esasen dönmek için gerekli olan "motorun yatık konuma gelmesi" ni sağlamak için mi gereklidir? Ön ve arka lastikleri aynı düzlemde olan yatık bir motor döner mi dönmez mi?
Bilgiye dayalı görüşleri olan arkadaşlar paylaşırlarsa sevinirim.
bisiklete binen insanlar da farkında olmadan bunu yapıyor deniyor hep, yani dönerken hiç haberimiz olmasa da kontra uyguluyoruz. motosiklet için eğitim sürecinde olduğumdan bindiğim zamanlarda hiç kontra uygulayacak kadar hızlanamadım. bir kere yaptım gibi oldu ama onda da heyecandan ne olduğunu tam anlayamadım çünkü trafikteydim ama önceden aklımda kalmış deneyimler aklımı karıştırıyor.
şöyle ki uzun zamandır bisiklete binmiyorum. ama bindiğim zamanlardan şöyle hatırlıyorum ki; hızlı gittiğim vakitlerde dönmek için ağırlığımı döneceğim tarafa verip bisikleti yatırır, ön tekerleği de döneceğim tarafa çevirirdim. en son 2004 yazında çankırı'daki bir arkadaşımı ziyarete gittiğimde 2 bisiklet bayağı gezmiştik ve orada yüksek hızlarda bayağı viraj almıştım (trafik yok denecek kadar azdı, yollar çok güzeldi, şimdi düşünüyorum da o virajları motorla almak ne güzel olur... aahhhh ah..) ve dediğim gibi hatırladığım bisikleti yatırıp ön tekerleği az da olsa döneceğim tarafa doğru çevirmek üzere iterdim (sağa dönerken sağa yatar sol elciği iterdim).
şimdi sormak istediğim şey şu, ben yaptığımı düşündüğüm şeyin tam tersini mi yapıyordum acaba? aklıma şu da geliyor, ellerini kullanmadan dönen insanlar da kontra ile döner demişsiniz. misal ben ağırlığımı döneceğim tarafa kaydırınca ön tekerlek kontra uygulayacak biçimde ters tarafa dönmeye çalışıyorsa ben bunu dengeleyecek kadar güç uyguluyorum da tekerlerği döneceğim tarafa çevirdiğimi mi düşünüyordum? açıklayamadım galiba ama şöyle diyeyim, sağa dönmek amaçlı ağırlığımı verip sağa yatıyorum, ön tekerlek sola dönmeye çalışıyor, ben bunu biraz engelliyorum ve tekerleği sağa döndürdüğümü sanıyorum. böyle olabilir mi? ya da en baştan önce ağırlığımı verip bisikletle birlikte yatmam yanlış bir uygulama mı?
motor üzerinde pratik yapma şansım oldukça deneyeceğim, ama bisiklette de çok merak ediyorum hatırladıklarım doğru mu diye. ilk fırsatım olduğunda pedala kuvvet hızlanıp deneyeyim en iyisi.
paylaştığınız bilgiler için teşekkür ederim. sevgiler.
Bu forumda yeni konular açamazsınız Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz Bu forumdaki mesajlarınızı değiştiremezsiniz Bu forumdaki mesajlarınızı silemezsiniz Bu forumdaki anketlerde oy kullanamazsınız
Yardım
Arama
Kullanıcı Grupları
Profil
Özel mesajlarınızı kontrol etmek için giriş yapın
Giriş
yakında diferansiyel denklemler filan da ortaya çıkacak 
ama önceden aklımda kalmış deneyimler aklımı karıştırıyor.
