Kayıtlı değilsiniz. Buraya tıklayarak ücretsiz kayıt olabilirsiniz.
Giris
Hala hesabınız yok mu? Hemen açabilirsiniz. Kayıtlı bir kullanıcı olarak tema yönetici, yorum ayarları ve isminizle yorum gönderme gibi avantajlara sahip olacaksınız.
Kayıt: Jun 30, 2006 Mesajlar: 446 Nerden: İSTANBUL
Tarih: Sal Oca 27, 2009 3:32 pm Mesaj konusu:
Bu tepki nerede ve ne zaman olacak buna karar vermek adına bir toplantı yapmayı öneriyorum , fuar olabilir , cadde otoban neresi olursa hem kanunlara uygun hem de ses getirecek bir yöntem bulabiliriz. _________________ TOLGA GÜLER
BMW R 1200 RT
Burgman AN 650 A
İSTANBUL
http://www.ikiteker.org/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=10145
Kayıt: Jul 25, 2003 Mesajlar: 1119 Nerden: Kükürtlü - Bursa
Tarih: Sal Oca 27, 2009 6:04 pm Mesaj konusu:
BE den merter arkadaşımıza geri dönmüşer.Bariyerlerimiz Dünya standarlarında olduğu için değişmesi söz konusı değildir.
Hayırlı uğurlu olsun.Tabii haklılar seçim arefesinde paracıklarımızı savurmazlar böyle basit şeyler için.Propaganda çalışmalaı için paracıklar lazım.İki tane kurye ölmüş ne gam.Ne olmuş yani.Prof deyyusu derse motosiklet tehlikelidir diye beyaz masadakilerde böyle ceap verirler.
Arkadaşlarım.Burası Türkiye.
Türkiyede işler bu şekilde yürümüyor maalesef.
Meydanlara inmek ama öyle bir kaç kişi ile değil çok kalaba gruplarla inmek lazım.Mesela İstanbulda gece trafiğinde Taksiciler Korsan taksiye hayır yürüyüşü yaptılar.Bizler Milyonlarız.Biz gündüz saatlerinde bayağı bir kalabalık inelim meydanlara.
Yada sadece bekleyelim bir çoşkulu ahmakın akrabası ölsünde bizim de sorunlarımıza eğilsinler diye. _________________ Saygılarımla
Şenol SEL
O.M.M. Gold Member
Lütfen her zaman Full koruma ve KASK kullanın.
“Beyninin beş saniye önce olmadığı yere asla motorunu götürme”
Yaşlanarak değil yaşayarak tecrübe kazanılır, zaman insanları değil armutları olgunlaştırır.
bu pazar zaten büyük bir buluşma olacak kazlı çeşmede .büyük ses getirecektir. 1 hafta sonrada fuar var zaten .bugünlerde motorsiklet gündemden düşmeyecek. Umarım kaybettiğimiz arkadaşlar vesilesiyle gelecekte olacak kazaları önleyeci tedbirler alınır.
Kayıt: Jul 25, 2003 Mesajlar: 1119 Nerden: Kükürtlü - Bursa
Tarih: Çrş Oca 28, 2009 10:59 pm Mesaj konusu:
Yoldaki Gizli Tehlike başlığı ile bir konuya değinmiştik, bariyerler. Motosiklet kullanıcıları olarak uğraşmamız gereken o kadar çok sorunumuz, trafikte mücadele ettiğimiz o kadar çok sıkıntımız, duyurulması gereken o kadar çok talebimiz var ki maalesef hiç bir konuda bir türlü ilerleme kaydedemiyoruz.
Aynı tutkuya gönül vermiş, sanatçısından memuruna, avukatından doktoruna, bürokratından işçisine, patronundan işsizine, emniyet mensubundan eğitmenine, serbest çalışanından mühendisine yüzbinlerce motosikletsevere, yüzlerce irili ufaklı motosiklet topluluğuna, onlarca kulübe, derneğe ve bir federasyona sahip olmamıza rağmen sesimiz o kadar çok noktadan o kadar cılız çıkıyor ki, bırakın yetkilileri, biz bile birbirimizi duyamıyoruz çoğu zaman.
Bu mücadeleler elbette kolay bir mücadele değil, 13 Haziran 2008 tarihinde Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN - European Committee for Standardization) üyeleri motosiklet kazalarında ki yaralanmaları azaltmak amacı ile güvenlik bariyerleri standartlarının geliştirilmesi ile ilgili bir çalışmayı oyladı. Bu 20 yaşına giren FEMA ‘nın (Avrupa Motosiklet Kullanıcıları Dernekleri Federasyonu ) 20 yıllık bir mücadelesinin sonucuydu.
Metrobüs gereklidir - gereksizdir, avantajları çoktur - yoktur, bizim ilgilendiğimiz konu metrobüs ‘ten ziyade bu sisteme bağlı olarak;
Emniyet şeritlerinin kalkması,
Mevcut şeritlerin daralması,
Beyaz şerit çizgilerinden hariç bazı noktalarda fazladan sarı şerit çizgileri gelmesi, insanların hangisini baz alıp o şeridin içerisinde duracağını bilmemesi,
Çalışma yapılan yollarda ışıklandırmanın kalkması,
Çalışma yapılan bölgelerde ki ikaz ve uyarıların yetersizliği,
Eski bariyerlerin kesilmesi, şeritlerin değişmesi sebebiyle şerit ortasında kalan bariyer çıkıntıları,
Kazınan şerit çizgilerinin asfaltta yaptığı kot farkı,,
Metrobüs hattını yoldan ayıran çelik halat bariyerler.
Özellikle bariyer konusu ülkemizde yaşayan bütün motosikletçileri ilgilendiren hayati bir konudur! Bu konuda iyileştirme yapmak için neler yapılabilir:
Yoldaki Gizli Tehlike (Kasım 2007)http://www.motoaktuel.com/blog/index.php/yoldaki-gizli-tehlike
Bariyer Standartlarında Mutlu Sona Doğru (Haziran 2008)http://www.motoaktuel.com/blog/index.php/bariyer-standartlarinda-mutlu-sona-dogru
Yeni Bariyerler Test Edildi (Temmuz 2008)http://www.motoaktuel.com/blog/index.php/yeni-bariyerler-test-edildi
Geçen, Onur arkadaşımız vefat etti. Ayrıntıya girmek istemiyoruz, videoyu seyretmiş fotoğrafları görmüşsünüzdür, bu yazıyı ertesi gününde hazırlamıştık, sıra bize gelm.. diyemeden bir başka arkadaşımızı daha kaybettik, aynı şekilde.. Aynı yerde, aynı durumda, aynı şartlarla karşılaşan herhangi birimiz olabiliriz, iki gün sonra giyotin vazifesi gören çelik halatlar ve bariyerler ile bizlerde yüzleşebiliriz. Başımız sağolsun diyip geçmeden lütfen bir düşünün, başlarımızın “SAĞ” olması için neler yapabiliriz? Haklarımızı aramak için, sesimizi duyurmak için ne yapabiliriz? Posta listelerinde, forum sayfalarında, motosiklet gezilerinde, feribotta, kafeteryada, çayırda, çimende, serviste, mağazada kendimizin anlattığı ve ancak kendimizin dinlediği taleplerimizi nasıl duyurabiliriz? Motosiklet kültürünü ve bilincini yerleştirmek adına ne gibi çalışmalar yapabiliriz? A gurubu üyesinin haykırışını, B grubuna mensup kişiye, daha sonra ise motosiklet kullanmayan insanlara ve beraberinde yetkililere nasıl duyurabiliriz?
Endurocusu, yarışçısı, süpersport kullanıcısı, naked - çıplak - seveni, cruiser seveni, scooter kullananı, kuryesi, servisçisi, motorize emniyet birimi, kullananı, artçısı bir şekilde ikitekerlek üzerinde trafiğe çıkan herkesin haklarını etkili bir şekilde nasıl savunuruz? nasıl “BİR” oluruz? İçinde bulunduğumuz şartları nasıl geliştirebiliriz? Sosyal, kültürel, hukuki ve çevresel amaçlarımız doğrultusunda çalışmalarımızı nasıl yürütürüz? Kendi içimizde ki çatışmaları nasıl bitiririz ve içimizde ki hiç bir gurubu ön plana çıkarmadan veya arka plana atmadan, irili ufaklı tüm gruplardan, tarafsız ve haklarımızı savunacak, sesimizi duyuracak bir birlikteliği nasıl sağlarız?
Sarp Erem ‘in vefatı üzerine Haşmet Babaoğlu’nun kaleme aldığı http://w9.gazetevatan.com/haberdetay.asp?detay=0&tarih=23.01.2009&Newsid=142224&Categoryid=4 yazısına geçen gün vefat eden Onur kardeşimizin üyesi olduğu motosiklet net ‘te yazdığı bir yorumu var, şöyle bitiriyor yorumunu, “Böyle kaybeden hep biz oluyoruz..”
Bizde yazımıza bu sözle nokta koyuyoruz, böyle kaybeden hep biz oluyoruz.. _________________ Saygılarımla
Şenol SEL
O.M.M. Gold Member
Lütfen her zaman Full koruma ve KASK kullanın.
“Beyninin beş saniye önce olmadığı yere asla motorunu götürme”
Yaşlanarak değil yaşayarak tecrübe kazanılır, zaman insanları değil armutları olgunlaştırır.
Kayıt: Jul 25, 2003 Mesajlar: 1119 Nerden: Kükürtlü - Bursa
Tarih: Çrş Oca 28, 2009 11:15 pm Mesaj konusu:
İlk günlerinden bu yana sürücüler için ülkenin en tehlikeli güzergahı olan İstanbul’u bir ucundan diğerine kateden D100 (E5) karayolunda bir hafta içinde meydana gelen iki motosiklet kazası, hattı motosikletçiler için adeta bir “korku yolu”na çevirdi.
Metrobüs yolu için onlarca kilometre boyunca daraltılarak adeta bisiklet yoluna çevrilen şeritler ve kaldırılan emniyet şeridi, güzergahı zaten yeterince tehlikeli kılmıştı.
Metrobüs hattını, yolun kalanından ayıran çelik halatlı bariyerler motosikletçiler için büyük bir tehlike… Bir haftada meydana gelen iki motosiklet kazasında, çelik bariyerlerin kesmesi sonucu sürücülerin başlarının kopması, tüm motosiklet camiasını dehşete düşürdü.
Motosiklet forumlarında bu konu sayfalar boyunca tartışılırken, motosiklete özenen birçok insan da bu korkunç kazalardan irkildi. Online motosiklet dergisi MotoAktüel’in yayın yönetmeni Gürkan Anbarlı, motosiklet.net forumundaki yazısında, çelik bariyerleri motosikletçi için büyük bir tehlike olarak tanımlıyor ve motosikletçiler için yollarda hiçbir düzenleme yapılmamasından yakınıyor.
Anbarlı, “Çelikten veya sertleştirilmiş kalın saçtan üretilen altı açık bariyerlerle, gerilmiş çelik halattan yapılmış bariyerler giyotinden farksızdır. Bariyerlerde motosikletçilerin yerde sürüklenme ihtimali düşünülmüyor” diyor.
Oysa, Avrupa’da durum çok farklı. Avrupa Standardizasyon Komitesi, geçen yıl, motosiklet kazalarında yaralanmaları azaltmak amacıyla güvenlik bariyerleri standartlarının geliştirilmesiyle ilgili bir çalışmayı onayladı.
Yönümüz Avrupa’ysa, yolumuz da Avrupa’ya uygun olmalıdır. Türkiye yollarında motosikletçiye özel hiçbir iyileştirme, hiçbir çalışma yapılmıyor. O halde yasaklansın motosiklet, biz de kurtulalım, ailelerimiz de kurtulsun…
Menderes Özel / Milliyet _________________ Saygılarımla
Şenol SEL
O.M.M. Gold Member
Lütfen her zaman Full koruma ve KASK kullanın.
“Beyninin beş saniye önce olmadığı yere asla motorunu götürme”
Yaşlanarak değil yaşayarak tecrübe kazanılır, zaman insanları değil armutları olgunlaştırır.
Kayıt: Jul 25, 2003 Mesajlar: 1119 Nerden: Kükürtlü - Bursa
Tarih: Prş Oca 29, 2009 10:15 am Mesaj konusu:
Kirk Douglas'ın Spartaküs filmi hatırlanır filmlerdendir. Spartaküs gladyatör eğitimi alırken bir düzenek vardır. Yere dikine bir 'mil'e bağlı ters yönde dışarı uzanan iki kılıç. Düzenek dönerken gladyatör bir zıplayıp, bir eğilerek kılıçlardan sakınır. Şayet bir refleks hatası, ya da dalgınlık yaparsa ya bacağı kopacaktır, ya da kafası. Acımasız bir düzenektir, hataya yer yoktur.
Bir gladyatörün hata yapma şansı olmayabilir ama insanoğlu günlük yaşamda hatalar yapabilir. Ancak bu hatanın sonucu 'gladyatör makinesi'nde olduğu gibi sakat kalmak ya da ölmek olmamalıdır.
Ne yazık ki günlük yaşamımız, sorumsuz anlayışlar ve sorumsuz, duyarsız yöneticiler nedeni ile 'gladyatör makineleri' ile doludur.
Son bir hafta içinde iki motosikletçi bariyerlerde yaşamını yitirdi. Haberlerde öne çıkan yine "tehlikeli motosiklet tutkusu", "kaskı yoktu", "dikkat etmedi" gibi unsurlar ön plana çıktı.
Eh insaf yani, motosikletçi insandır. Bir an dalgınlık ya da başka nedenden hata yapabilir, yolları 'gladyatör makineleri' ile dolduranların hiç mi suçu günahı yoktur? Ayrıca Onur'un hatası da yok, minibüsün kurbanı olmuş.
Kültür başkenti olacak şehirde çıkarsın sokağa, yolların yarısı şantiye ve hiçbir medeni uyarı ve önlem yok, çizgileri takip etsen ya sağ, ya sol bariyere girersin, yolun kenarı çamur, mıcır, demir vs. inşaat artığı doludur.
Senin hata yapmana gerek yok, dikkatsiz bir sürücü çarpsa sana savrulduğun bariyer giyotin gibidir, keser doğrar.
Kupkuru havada yolda giderken aniden ıslak ve kaygan zemine girersin, belediyenin ayarı bozuk sprinkleri çim yerine asfaltı sulamıştır. Ya da işgüzar birileri sabunla halı ya da otomobil yıkamıştır.
Bunalır atarsın kendini şehir dışına, dümdüz yolda sürerken aniden mıcıra girer kayarsın. Karayolları hiçbir uyarı levhası koymadan yol çalışması yapar, ya da yeni yapılmış tercihli yolda koca koca deliklere düşersin.
Yıllardır uyarıyoruz bu konularda, yıllardır kimse sorumluluğunu yerine getirmiyor. Avrupa çelik bariyerler üzerine esnek kaplamalar yapıyor artık. "Hiçbir yol maliyeti insan hayatından değerli olamaz" dedik defalarca.
Ne yapalım yani, gladyatör ruhumuzla basiretsiz anlayışlara yenilmiş olarak hepimiz "Ben Spartaküs'üm, Ben Spataküs'üm" diyerek bu medeniyetsizliği ve basiretsizliği kabul mu edelim? Ya da şairin "yürü üzerine üzerine'' dediği gibi üzerine mi yürüyelim.
Motosikletçi sayısı artık milyonlarla ifade ediliyor, bir o kadar da motosiklete gönül veren insan var.
Ne dersiniz arkadaşlar, üzerine yürümek zamanı gelmedi mi artık?
EMRAH SOYUER
kaynak:motohaber _________________ Saygılarımla
Şenol SEL
O.M.M. Gold Member
Lütfen her zaman Full koruma ve KASK kullanın.
“Beyninin beş saniye önce olmadığı yere asla motorunu götürme”
Yaşlanarak değil yaşayarak tecrübe kazanılır, zaman insanları değil armutları olgunlaştırır.
kaza tehlikeli bir şekilde giden bir otobobil yüzünden minibüsün aniden şerit değiştirmesiyle olmuş. motor ne kadar kıvrak olsada bu şekilde önümüze çıkan araçlara çaresiz kalıyoruz.bende bu şekilde bir kaza atlattım. e5 şirin evlede yenibosnadan gelen yanyolun birleştiği bir kavşakta(kavşakta denilmez bir açıklıktı şimdi kapatıldı) orta şeritten aniden yanyola girmek isteyen bir araba beni aldığı gibe yere vurdu. sabah trafiği çok yoğundu o anda ve oldukça yavaştık .ama motorun çaresiz kaldığı ,ve tecrübeylede kurtulamayacağın bir durum malesef. onurun yaşadığı kazanın benzerini ben ağarçekim şeklinde yaşamıştım.motorun bir kör noktası oluyor orada ne olduğunu anlamaya zaman kalmıyor . Bu vesileyle motorsikletlere kini olanlar içindeki bütün biriktirdiklerini kustular .ama anladığım kadarıyla onurun hiç suçu yok bu işte
Kayıt: Mar 04, 2006 Mesajlar: 272 Nerden: istanbul
Tarih: Cum Oca 30, 2009 10:00 am Mesaj konusu:
AFRO demiş ki:
Motorlarla E5'şi kapatıp 1 saatliğine trafigi engellemek çok ses getirecek bir eylem olabilir.
Ses böyle duyurulur tepki böyle verilir. 1000 motor kapatacaksın E5 i vali ve belediye başkanını çağıracaksın onlar oraya gelmeden motorları kaldırmayacaksın derdini basın mensupları önünde yüzyüze belediye başkanına valiye anlatacaksın. Biraz taksicilerden örnek alalım adamlar meslekdaşları öldürülünce nasıl biraraya gelip tepki veriyor da biz veremiyoruz. Türk toplumuna sirayet etmiş koyunluk hatta uysal koyunluk bize iyice bulaşmış haberimiz olsun. _________________ MEVZUBAHİS VATANSA GERİSİ TEFERRUATTIR.
Kayıt: Oct 16, 2008 Mesajlar: 347 Nerden: Istanbul
Tarih: Pzr Şub 01, 2009 6:19 pm Mesaj konusu:
Sende ne emekli general, ne gazeteci, ne ticaret odası başkanı tipi ne de travesti tipi yokki.. Üzgünüm, acı haberi ben vermek istemezdim ama bu konuda hiç şansın yok _________________ İnsanlar doğduğunda dört bacaklıdır,
Sonradan iki bacaklıya dönüşür.
Metrobüs, trafiği rahatlattı, hat açılırken yapılan emniyet şeridi yok eleştirisi unutuldu. Ama bu ve benzeri sorunlar, kendini feci biçimde hatırlattı.
İki motosiklet sürücüsünün feci ölümü, metrobüs hattındaki sorunları su yüzüne çıkardı: Bu yolda emniyet şeridi yok. Yol şeritleri dar. Bariyerlerse ‘en iyisi’ değil
Metrobüs hattının bulunduğu E-5 karayolunda art arda meydana gelen iki motosiklet kazası, seyir güvenliği tartışmalarını tekrar gündeme getirdi. Ulaşım uzmanları, kazaların, E-5’teki emniyet şeridinin iptal edilmesi, şeritlerin daraltılması ve yanlış bariyerden kaynaklandığını belirtiyor. Motosikletçiler ise eylem hazırlığında.
E-5’te dört gün arayla meydana gelen iki motosiklet kazasında, motosiklet sürücüleri Onur Sual ve Uğur Ezer, metrobüsü yoldan ayıran bariyerlere çarptı. Her ikisi de başları koparak öldü.
‘Bariyer ucuza getirildi’
İTÜ Ulaşım Anabilim Dalı Başkanı Haluk Gerçek’e göre metrobüs hattında bariyer seçimi yanlış:
“En önemli etki bariyerin yanlış seçimi. Emniyet şeridinin olmaması da büyük sıkıntı oldu. Üç tür bariyer mevcut. ‘Beton’, ‘W’ şeklinde otoyollarda kullanılan bariyer ve ‘çelik bariyer’. Çelik halatlar çarptığı zaman geriye tepme yapıyor ya da kesiyor. Motosiklet kazalarının azaltılması için en uygunu beton bariyerdir. E-5’te banket ortadan kalktığı için motosiklerin geçeceği alanlar da daraldı. Kaza riski arttı. Kullanıcıların da agresif kullanmaması gerekiyor. Denetim neredeyse sıfır. Yol tasarımı sorunlu. Motosiklet için ayrı şerit oluşturulabilir. Ancak yol buna uygun değil.”
İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Cemal Gökçe’ye göreyse çelik bariyerde sorun yok ancak emniyet şeridinin iptali ve sürücü hataları kazaları beraberinde getirdi: “Halat bariyerler, ‘Eğer metrobüsler kendi yolundan çıkarsa bu halatlar metrobüsü tutsun’ diye yapılmış. Halatlar çok güçlü. Her iki kaza da yolun solunda oldu. Bir konuya da açıklık getirmek gerekir. Motosiklet kullananlar sol şeridi kullanamazlar. Trafik yeterli denetlenmiyor, kurallara ciddi şekilde uyumsuzluk var. Kuryeler denetimsiz, ehliyetsiz, zigzaglar yaparak E-5’ten gidiyor. Buralarda en sol şeridi kullanıyorsan problemin özünü halatlarda ve bariyerde aramak doğru değildir. Normalde 3.5 metre olması gereken şeritler üç metrenin altına düştü. Ayrıca emniyet şeritleri de ortadan kaldırıldı. Bizde her şey yap boz çerçevesinde yürüyor. Doğru düzgün plan proje yapılmadan inşaatlara başlanıyor. Sonrasında ‘eyvah’ diyoruz.”
Bu pazar eylem var!
Türkiye Motosiklet Federasyonu Genel Sekreteri Erkal Kaşıkcı da uyardı: “Bu bariyerler çok güçlü. Belirli bir hızla değdinizde giyotin etkisi yapabiliyor. Bariyerlerin, en azından çelik halatların etrafına ek bariyerle kapatma yapılması sorunu çözecektir. Bir aracın trafikte ne kadar güvenli şekilde seyir hakkı varsa, motosikletin de var. Motosiklet sürücüleri de özellikle E-5’te araçların aralarından gitmemeli, hız sınırına dikkat etmeli.”
Motosikletli Kuryeler Derneği, ise bariyer tehlikesine ve motosikletçileri hiçe sayan araç sürücülerine karşı pazar günü Kazlıçeşme Meydanı’nda eylem yapma kararı aldı.
Kaynak | Radikal Gazetesi - Serkan Ocak _________________ Saygılarımla
Şenol SEL
O.M.M. Gold Member
Lütfen her zaman Full koruma ve KASK kullanın.
“Beyninin beş saniye önce olmadığı yere asla motorunu götürme”
Yaşlanarak değil yaşayarak tecrübe kazanılır, zaman insanları değil armutları olgunlaştırır.
Kayıt: Jul 25, 2003 Mesajlar: 1119 Nerden: Kükürtlü - Bursa
Tarih: Sal Şub 03, 2009 11:04 pm Mesaj konusu:
Üsküdar'da kaza yapan polis hayatını kaybetti
Üsküdar'da motosikletiyle kaldırıma çarpan İstanbul Emniyet Müdürlüğü Motosikletli Polis Timleri Amirliği'nde görevli polis memuru, hayatını kaybetti.
Asayiş Şube Müdürlüğü bünyesindeki “Yunus” diye bilinen Motosikletli Polis Timleri Amirliğinde görevli polis memuru Muhammet Ulutaş (23), öğleden sonra görev almak üzere Üsküdar'daki evinden Eyüp Ayvansaray'daki birime ulaşmak amacıyla özel motosikletiyle yola çıktı.
Ulutaş'ın kullandığı motosiklet, Kadıköy yönüne seyir halindeyken Selimiye Tıbbiye Caddesi'ne geldiğinde kontrolden çıkarak bariyerlere çarptı. Motosikletten fırlayan Ulutaş, yardıma koşanların çabalarıyla kısa sürede Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesine getirildi.
Burada yapılan tüm müdahalelere rağmen, 7 ay önce mesleğe başladığı öğrenilen Ulutaş kurtarılamadı. _________________ Saygılarımla
Şenol SEL
O.M.M. Gold Member
Lütfen her zaman Full koruma ve KASK kullanın.
“Beyninin beş saniye önce olmadığı yere asla motorunu götürme”
Yaşlanarak değil yaşayarak tecrübe kazanılır, zaman insanları değil armutları olgunlaştırır.
Bu forumda yeni konular açamazsınız Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz Bu forumdaki mesajlarınızı değiştiremezsiniz Bu forumdaki mesajlarınızı silemezsiniz Bu forumdaki anketlerde oy kullanamazsınız