Sikistirma orani

[Orkun]

Arkadaslar "motordelisi"nde bir soru gelmis, soyle cevaplamisim. Dogru mu bir de siz bakin

Soruyu soran MOURDAK :

Arkdaşlar birçok motor teknik özellik sayfasında gördüğümüz sıkıştırma oranı tam olarak neyi ifade ediyor? 10,0:1 mi yoksa 11,1:1 daha iyidir?

Cevap :

Piston silindir icinde en asagidayken icerideki hacim A olsun. Piston en yukaridayken de B olsun. Sikistirma orani A/B'dir. Tek silindirli motorlar yuksek sikistirma orani kullanirken (11 gibi) daha dusuk devirde calismaya meyilli veya daha dusuk devirde calissa da olur denen motorlar 9 sikistirma oraniyla falan calisir.

Biz kullanicilar icin belirledigi sey ise oncelikle kullandigimiz yakittir. Yuksek sikistirma oranli motorlar, sikistirdikca daha gec patlayan yuksek oktanli benzin isterler. Dizel motorlar gibi dusuk sikistirma oranlilar ise ne koyarsan yakarlar, istersen aycicek yagi koy (ciddiyim). Ayrica yuksek oktan sikistirma orani yuksek motorlarda dusuk devir vuruntusunu da onler.

Diger bir mevzu da yuksek sikistirma oranli motorlarin egsozlari sakaya gelmez. Yanlis bir modifikasyon ile egsoz basinci duser ve yakit yanmadan egsoza kacar. Bu da motoru ancak bagirttirinca guc alabilirsin demektir. İyi birsey midir ? Racinglerde belki. Pek anlamiyorum o kisimdan.

Kisacasi onemli birseydir, motorun calisma karakterini belirler. Yuksekse (10-12) haaa bu motoru bagirta bagirta bineceksin demek (tek silindir enduro, racing, kros ... ). Dusukse (7-10), normal devirde gider bu diyebilirsin (cruiser, tur motoru, scooter, iki silindirli endurolar ...).
_________________
Orkun, CRF250X

[Ilker]

Genel olarak yazilanlar dogru ama ufak duzeltmeler yapayim.

[motoist]

Ben 2 Zamanlı jawa motosikletlerin teknik özelliklerine bakarken görmüştüm. Sıkıştırma oranı olarak 5:1 diyordu. Yani epey düşük bir oran. Bunun sebebi motorun 2 zamanlı olmasından mı kaynaklanıyor ? Yada Jawa'ların çok eskilerden kalma teknoloji ile üretilmelerindenmi ? Yoksa motor patlar diye mi fazla sıkıştırtmamışlar ?
5:1 oranında sıkıştırma demek bence benzini çok verimsiz kullanmak demektir. Yani tam anlamı ile faydalanamamaktır yakıttan. Doğru mu düşünüyorum. Yoksa yanlışmı biliyorum acaba ?
_________________
Ahmet NesiL "78

1998 DragStar 650 (Satıldı)
2004 V-Strom 650 (Satıldı)

[cadaver]

Benimde sıkıştırma oranıyla ilgili sormak istediğim bir şey var; motorun sıkıştırma oranı nasıl arttırılır, zararları nelerdir ve sıkıştırma oranı arttırılmış bir motorda daha yüksek oktanlı benzin mi kullanmak gerekir?
_________________
İsmail HATİP
DeeLee6yüzeLLi

The old racin rule; "When in doubt, GAS IT"

[Memet]

Ingilizce bilenler icin harikulade bir site.

http://science.howstuffworks.com/engine.htm
http://auto.howstuffworks.com/inside-engines-roundup.htm

2 zamanli, 4 zamanli, dizel, vankel motorlar, sikistirma orani, vites oranlari hakkinda bilmek istediklerizin hepsi ve daha fazlasi sadece 12 kupona..
_________________
05' FZ6 Fazer

[SilinmisUye]

Benzinli motorlar patlama ile, Dizel motorlar yanma ile güç üretir. Düzeltirim.

[cadaver]

[FazerMan]

Dostum ismail sıkıştırmayı en basit kapağı taşlayarak arttırabilirsin.Zararıda kranka birazdaha fazla yük biner buda yatakların ömrünü kısaltır.Sıkıştırması az olan motorların ömürleri diğerlerine göre daha uzun olur tabi performansıda daha az
_________________
Mehmet HATİP
XT660R 07

[Donald_Duck]

Taslama ile sikistirma orani kuculur, buyumez gibime geliyor...
Yanma odasinin hacmi buyur sadece...[/url]

[FazerMan]

taşlama ile yanma odası küçülür sıkıştırma artar.Yanma odası küçüldüğü için patlamanın şiddeti daha fazla olur gibi geliyor bana
_________________
Mehmet HATİP
XT660R 07

[motoist]

Milletin kafası karıştı şimdi. Kardeşim kim nereyi taşlıyor yahu ? Körler sağırlar birbirini ağırlar misüllü oldu bu iş. Birisi açıkılık getirsinde aydınlansın şu taşlama meselesi.
_________________
Ahmet NesiL "78

1998 DragStar 650 (Satıldı)
2004 V-Strom 650 (Satıldı)

[Goblin]

Eski yarış arabalarında sıkıştırma oranını artırmak için "turbo charger" kullanılırmış. Bir nevi hava kompresörü olan bu alet yanma odasına basınçlı hava göndermek suretiyle performansı artırıyormuş. Belki motosiklete de uygulanabilir.

[Roadrunner]

Benim bildiğim kadarıyla taşlama ya da blue print gibi işlemlerle silindir içerisindeki ve kapağındaki prüzler gideriliyor. Bu da otomabil motorlarında 3-5 beygir bir güç artışı getiriyor. Ama bu artış yanma odasının genişlemesinden değil sürtünme ile oluşan güç kayıplarının azalmasından kaynaklanıyor. Sıkıştırma oranını artırmak için ise daha uzun strok sağlayabilecek farklı bir krank mili gerekir. Bu tür işlemler motor yazılımı değiştirme, egzos susturucusu değiştirme gibi nisbeten kolay işlemler değillerdir.
Bu yüzden sıkıştırma oranı değiştirmek yerine aynı hacime daha fazla yakıt ve hava sıkıştırmak için sistemler kullanılır. Bunların da ilk örnekleri supercharger (zincir veya kayış tahrikli) lardır. Supercharger kranktan gücün bir kısmını çalar.Yani ürettiği gücün bir kısmını kendi kullanır. Avantajı ise krank mili harekete geçtiği anda sistemin güç üretmeye başlamasıdır. Ardından gelen teknoloji ise turbo beslemelerdir. Turbo kullanımında ise egzos gazının basıncı ile beslemeye takviye yapılır. Motordan ayrıca bir güç çalmaz fakat egzos gaz basıncının belli bir seviyeye çıktığı devire kadar güç üretmez. Her iki tip sıkıştırma sisteminde de daha çok yanma daha çok ısı demektir. Bu yüzden ilave soğutma sistemleri ya da yakıt ve havayı soğutmak için intercooler gibi ilaveler vardır. Yüksek patlama gücünü de tolere edebilmek için piston kafalarını, sübapları vb değiştirmek gerekebilir. (Daha bir yığın detay var tabii. Ama kafa ütülemeye de gerek yok herhalde. )

Bir de NOS sistemleri vardır. Bunlar ani ve geçici (1-2 dakika) güç üretmek için kullanılır. NOS aslında yanmayan bir gazdır. Emme manifolduna bağlanır. İşlevi ise püskürtüldüğü anda çok soğuk olmasından dolayı manifold içindeki yakıt hava karışımını yoğunlaştırmaktır. Böylelikle sübapların açık kaldığı zaman içerisinde yanma odasına daha fazla besleme yapılabilir. Uzun süre kullanılamaz. Uzun kullanımında motora kalıcı hasar verebilir. (Bkz. bir arkadaşımın Renault Flash ında iki subabın kaybolmasına yol açmıştı. Yani motorun kapağını açtıklarında sübapları bulamadılar )

Benim bildiklerim bu kadar. Konu hakkında daha deneyimli arkadaşlar kınamasınlar. Bunlar aklımda kalanlar. Yanlışları düzeltin lütfen.

[Donald_Duck]

[cadaver]

Sıkıştırma oranıyla ilgili biraz araştırma yaptım;



Bu şekle göre sıkıştırma oranı Orkunun da dediği gibi;

CR = V1 / V2

Burada V1 = V2 + (Ac*stroke) yazdığımızda;

CR = 1 + (Ac*stroke) / V2 gibi bir sonuç çıkıyor.

Ac = piston yüzey alanı
stroke = pistonun hareketi sırasında aldığı yol

Şimdi burada tam olarak nereyi taşladığınızı anlayamadım fakat sıkıştırma oranının yanma odasının (V1) büyümesiyle artacağı (eğer piston yolunun uzunluğu sabit kalırsa) açıkça görülüyor ancak stroke uzunluğunun sabit kalmaması durumunda böyle bir şeyden söz edemiyoruz.

Formüle göre çıkardığım sonuç ise sıkıştırma oranını arttırmamız için ;
ya Ac ( piston yüzey alanı) 'yi arttırmalıyız, ya piston yolunu uzatmalıyız ya da V2 hacmini azaltmalıyız, peki bunları nasıl yapıyoruz?
_________________
İsmail HATİP
DeeLee6yüzeLLi

The old racin rule; "When in doubt, GAS IT"